آمار موجود از اوایل قرن نوزدهم نشان می دهد که کشیدن سیگار میان اقشار تحصیل کرده و مرفه بین سنین 35 تا 64 مرسوم بوده است اما امروزه کشیدن سیگار میان نوجوانان (18- 24 ساله) بخصوص آنها که از رفاه کامل برقرار نیستند رایج می باشد. همچنین رشد مصرف سیگار از دهه 1990 به بیش از 50 درصد رسیده است که عامل اصلی آن را تبلیغات می دانند. در ادامه مطلب قبل در این قسمت به گوشه ای از خطرات کشیدن سیگار اشاره می شود.


خطرات کشیدن سیگار برای سلامتی فرد
آزمایشها و شواهد پزشکی نشان داده است که تمامی محدوده هایی که در برخورد با دود سیگار در بدن قرار دارند مانند لب، دهان، گلو، حنجره، مری، ریه و ... در خطر ابتلا به سرطان می باشند. همچنین ارتباط بسیار نزدیکی میان کشیدن سیگار و سرطان لوزالمعده نیز وجود دارد. از دیگر خطرات مشخص شده که به سیگار مربوط می باشد انواع غیر سرطانی بیماری های ریوی و قلبی می باشند.

نکته بسیار مهم آن است که کشیدن مداوم تنها یک یا دو سیگار در طول روز احتمال مبتلا شدن به سرطان را در مقایسه با یک فرد عادی که سیگار نمیکشد تا دو برابر بیشتر می کند. بدتر از آن اینکه کشیدن سه یا چهار سیگار در روز بصورت مداوم احتمال ابتلا به سرطان را به هشت برابر یک فرد عادی افزایش می دهد.

نگاه داشتن سیگار روی لب باعث تشدید خطرات آن می شود. بخصوص هنگامی که دود سیگار در بزاق دهان حل می شود و شما آنرا می بلعید، سموم و مواد سرطان زا با تمامی قسمت های جهاز هاضمه برخورد خواهد داشت.

تفاوت سیگار معمولی و برگ
علاوه بر ابعاد که معمولا" سیگارهای برگ بزرگتر هستند نوع و میزان تنباکویی که در آنها بکار رفته نیز متفاوت می باشد. سیگارهای معمولی که معمولا" سایز واحدی دارند کمتر از یک گرم تنباکو را در خود دارند. در حالی که سیگار های برگ با توجه به ابعادشان می توانند بین 5 تا 17 گرم تنباکو را در خود داشته باشند. کشیدن سیگار های برگ بزرگ ممکن است تا یک ساعت هم بطول انجامد اما سیگار های معمولی حدود 10 دقیقه بیشتر عمر ندارند.

اینکه کدام نوع از سیگارها خطر بیشتری دارد به میزان مصرف و استنشاق دود و همچنین مقدار کشیدن دود به داخل ریه بستگی دارد. چرا که سموم و مواد سرطان زایی که در هر دو وجود دارند تقریبا" مشابه می باشد.

اغلب افرادی که به سیگار معمولی اعتیاد دارند، هر روز و به مقدار زیاد آنرا مصرف می کنند در حالی که آمار نشان می دهد افرادی که سیگار برگ می کشند بصورت گاه و بیگاه آنرا مصرف کرده و نیز کمتر از افراد معتاد به سیگار معمولی دود آنرا به درون ریه خود می کشانند بنابراین معمولا" افرادی که سیگار برگ می کشند در معرض خطر کمتری هستند. در هر صورت چه دود سیگار را به درون ریه خود بکشانیم چه نه، لب، زبان، دهان، گلو و حنجره در معرض خطر سرطان خواهند بود

خطر استنشاق دود سیگار در محیط برای افراد غیر سیگاری

دود سیگاری که در محیط وجود دارد به Environmental tobacco smoke یا ETS معرف است. ETS ناشی از سیگار معمولی یا برگ همانند دود سیگاری که به دهان وارد می شود شامل همان سموم و مواد سرطان زا می باشد. تنها نکته آن است که سیگار برگ به علت دارا بودن میزان تنباکوی بیشتر ETS بیشتری طولید می کند.

با این حال میان ETS این دو نوع سیگار تفاوت هایی وجود دارد که به نحوه ساخت آنها بر می گردد. در قسمتی از پروسه ساخت سیگار برگ مرحله تخمیر وجود دارد که در این پروسه مواد سرطان زای تولید شده بگونه ای در می آیند که با روشن شدن سیگار برگ به راحتی می سوزند و بصورت گاز آزاد می شوند. اما در سیگارهای معمولی بخصوص آنهایی که لفاف کاغذی نا مرغوب دارند سوختن نا مناسب کاغذ باعث می شود که تنباکو بصورت ناقص بسوزد و این مواد خطرناک کمتر آزاد شوند. بنابراین در کل می توان گفت که ETS حاصل از سیگار برگ خطر بیشتری دارد.

نیکوتین
نیکوتین عاملی است که در تنباکو موجود است و نماینده خطر بسیار بزرگ سیگار یعنی اعتیاد می باشد. سیگارهای معمولی حدود 9 میلی گرم و سیگارهای برگ بین 100 تا 400 میلی گرم نیکوتین در بر دارند. نیکوتین به محض آنکه به داخل ریه کشیده شود جذب می شود و اثر اعتیاد آور خود را باعث می شود علت آنکه افراد کمتر به سیگار برگ معتاد هستند آن است که آنها دود سیگار را به داخل ریه خود نمی کشند. اما نیکوتینی که در دهان می ماند بیشتر حالت یک سم خطر دارد تا یک ماده اعتیاد آور.

مصرف قلیان:
تصور عامه بر این است که چون دود قلیان از داخل آب عبور می کند، ضرر کمتری دارد. اما مطالعات اخیر نشان می دهد، آنان که قلیان می کشند در مقایسه با سیگاری‌ها نیکوتین بیشتری را به بدن خود راه می دهند، زیرا حجم بیشتری از دود وارد بدن آنها می شود.
به دنبال کشیدن قلیان، نیکوتین و کوتینین ادرار، پلاسمای خون و بزاق دهان بالا می رود. بنابراین بر خلاف تصور عامه، کشیدن قلیان، عادت درستی نیست. استعمال قلیان مانع بروز اثرات مرگبار تنباکو و متابولیت‌های حاصله از آن بر بدن نمی گردد.

دود حاصله از تنباکو با عبور آب موجود در محفظه شیشه ای قلیان سرد می شود و با گذر از یک لوله قابل انعطاف وارد دستگاه تنفسی فرد می شود. آب داخل محفظه قلیان بخشی از مواد مضر موجود در قیر تنباکو را از آن جدا می سازد. قیر حاوی تمام عوامل موتاژنیک و سرطان زای موجود در تنباکو است. به عنوان مثال در سیگار در اثر اکسیداسیون تنباکو هیروکربورهای عطری معطر (PAH) ایجاد می شود که خود به ایجاد قیر و حمل نیکوتین کمک می کند. اما در مورد قلیان هیدروکربورهای گازی در آب کاسه قلیان به حالت اشباع می رسند در نتیجه در دود قلیان PAH دیده نمی شود. در هر صورت دود خروجی از محفظه آبی قلیان به مقدار کمی نیکوتین دارد. کشیدن قلیان ضربان قلب را بالا می برد، فشار خون سیستولیک و دیاستولیک و فشار خون شریانی را افزایش می دهد

قلیان‌های میوه ای

پوست میوه‌ها را تخمیر می کنند و با ملاس یا گلیسیرین مخلوط می نمایند. اگر این مخلوط با ذغال سوزانیده شود آکرولئین تولید می شود. آکرولئین یک ماده سرطانزا است که به ویژه باعث سرطان مثانه می شود. به علاوه در اثر استفاده مشترک از قلیان بیماریهای زیادی به وسیله دهانه قلیان به افراد منتقل می شود.

افراد سیگاری که به طور متداول ‌8 تا ‌12 نخ سیگار در روز مصرف می‌کنند، به طور متوسط با ‌40 تا ‌75 پک که به مدت ‌5 تا ‌7 دقیقه به طول می‌انجامد، حدود ‌5 تا ‌6 لیتر دود استنشاق می‌کنند و این در حالی‌است که مصرف‌کننده قلیان در هر وعده مصرف که به طور متداول ‌20 تا ‌80 دقیقه طول می‌کشد حدود ‌50 تا ‌200 پک می‌زند که هر پک به طور متوسط حاوی ‌15/0 تا یک لیتر دود است.